fbpx

Czy nietoperze są ślepe? Poznaj prawdę o ich wzroku!

Nietoperze są jednymi z najbardziej tajemniczych i fascynujących stworzeń. Budzą w nas wiele emocji, bo aktywne są przede wszystkim w nocy, a do nawigacji używają wyjątkowego zmysłu echolokacji. Ale czy to oznacza, że są ślepe? Dzisiaj zajmiemy się tym zagadnieniem, aby rozwiać wszystkie wątpliwości!

⏰ Czas czytania: 3 min.


Możesz też posłuchać tego tekstu w moim wykonaniu tutaj:


Jak widzą ssaki?

Świat, który widzicie wokół siebie, nie wygląda tak samo dla każdego. Różni ludzie mogą mieć różną wrażliwość na ruch, faktury i kolory, a zwierzęta widzą świat zupełnie inaczej niż my!

Drapieżniki, takie jak wilki czy lisy mają umiejętność wychwytywania najmniejszego nawet ruchu i niezwykłą ostrość wzroku. Ich oczy są umieszczone bardziej po bokach głowy, niż ludzkie, więc mają też szersze pole widzenia. Potrafią dokładnie ocenić odległość do ofiary oraz prędkość, z jaką się porusza, aby w odpowiednim momencie zaatakować.

Jeszcze szersze pole widzenia mają zwierzęta roślinożerne, np. sarny. Bez obracania głowy widzą szeroką przestrzeń dookoła nich, choć widzenie to nie jest bardzo ostre. Wystarczy niewielki ruch sugerujący zbliżającego się drapieżnika i rzucają się do ucieczki. Nie muszą widzieć, w którym miejscu drapieżnik dokładnie się znajduje i z jaką prędkością się porusza.

jak widzą ssaki
Duże, położone z boku głowo oko zwierzęcia roślinożernego. (TwoWild, CC BY-SA 2.0)

Większość ssaków nie rozróżnia wielu kolorów oraz nie zwraca uwagi na obiekty nieruchome, dlatego do fotografów cierpliwie zaczajonych z aparatem w trawie nawet ostrożne zwierzęta mogą niechcący podejść bardzo blisko.

Ssaki aktywne w nocy mają zazwyczaj największe oczy, a te żyjące pod ziemią — najmniejsze. U niektórych kretów oczy są nawet pokryte warstwą skóry, co dobrze je zabezpiecza przed zabrudzeniem, ale uniemożliwia widzenie.

Czy nietoperze widzą?

Wbrew popularnemu przekonaniu nietoperze mają dobry wzrok! Mają dość małe, ale bardzo wrażliwe oczy, które umożliwiają im rozróżnianie kształtów nawet w niemal całkowitej ciemności. Anglojęzyczne powiedzenie „ślepy jak nietoperz” jest więc niepoprawne. Nietoperze nie umieją jednak widzieć w kolorze — umiejętność ta z resztą nie jest im do niczego potrzebna.

oczy nietoperza
Portret borowca wielkiego (Kamran Safi, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons)

Czy nietoperze boją się światła?

Nietoperze korzystają z echolokacji, a nie ze wzroku, podczas polowania. Echolokacja to zdolność wykorzystywania dźwięków do lokalizacji obiektów w otoczeniu. Nietoperze wydają wysokie dźwięki i analizują ich echo, aby precyzyjnie określić położenie swojej zdobyczy oraz otaczających przeszkód. Światło nie jest do tego potrzebne.

Nietoperze polują o zmierzchu i w nocy, dnie spędzając w kryjówkach. W ten sposób nie mają styczności z jasnym światłem dziennym. Silne światło może powodować ich dezorientację i płoszenie, ale nie można powiedzieć, że nietoperz boi się światła w tradycyjnym sensie. Nie jest to strach podobny do strachu przed niebezpieczeństwem. Unikanie światła to po prostu naturalna reakcja, która wynika z ich trybu życia.

Sztuczne światło w nocy przyciąga owady w pobliże latarni, z czego korzystają niektóre gatunki nietoperzy, ale większość nietoperzy raczej światła unika. Zwłaszcza światła wzdłuż granicy lasu, pasa zadrzewień czy rzek są dla nietoperzy szczególnie dezorientujące i kłopotliwe. Problemem jest też oświetlanie miejsc ich kryjówek, np. oświetlanie fasad zabytkowych budynków.

Czy wszystkie nietoperze latają w nocy?

W Polsce wszystkie gatunki nietoperzy prowadzą nocny tryb życia. Poszczególne gatunki różnią się jednak preferencją co do rozpoczęcia aktywności. Niektóre wylatują z kryjówek na polowanie o zmierzchu, kiedy jest jeszcze dosyć jasno.

Na świecie istnieją również nietoperze, które preferują dzienny tryb życia! Te nietoperze odżywiają się owocami i nektarem kwiatów, a swoje pożywienie znajdują za pomocą wzroku, a nie echolokacji. Możesz o tym więcej przeczytać tutaj.

Close-up of Cynopterus brachyotis (Lesser short-nosed fruit bat)
Ten owocożerny nietoperz z Azji południowo-wschodniej ma całkiem duże oczy (AntanO, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons) 

 

Podsumowanie

Nietoperze mają małe, ale wrażliwe oczy, dzięki którym rozróżniają kształty w ciemności, ale nie widzą w kolorze. Nie boją się światła, ale unikają go. Sztuczne światło w nocy może być dla nich dezorientujące, a światła wzdłuż granicy lasu czy rzek są szczególnie kłopotliwe. W Polsce wszystkie gatunki nietoperzy prowadzą nocny tryb życia, ale na świecie istnieją również nietoperze, które preferują dzienny tryb życia i odżywiają się owocami i nektarem kwiatów, a swoje pożywienie znajdują za pomocą wzroku, a nie echolokacji.


Możesz posłuchać tego tekstu w moim wykonaniu tutaj:


Chcesz wiedzieć jeszcze więcej o nietoperzach?

Prowadzę o nich warsztaty, sprawdź!

Co dalej?

Mam nadzieję, że ten artykuł był dla Ciebie ciekawy i przydatny. Włożyłam w niego dużo serca! Dzięki temu blogowi mogę robić rzeczy, które są dla mnie ważne — dbać o rzetelną i empatyczną edukację najmłodszych pokoleń. Wiem, że i Tobie te wartości są bliskie, w końcu tutaj trafiłaś / trafiłeś!

Nie wahaj się zadawać pytań i zgłaszać uwag, jeśli masz jakieś wątpliwości. Możesz to zrobić poprzez formularz komentarza poniżej albo bezpośrednio na adres julia@akademiazaciekawienia.pl.

Jeśli artykuł spełnił Twoje oczekiwania, to będę bardzo wdzięczna, jeśli zechcesz mnie wesprzeć i podziękować mi za moją pracę. Możesz zrobić to poprzez postawienie mi kawy lub przekazanie dowolnej kwoty, która pozwoli mi kontynuować tę pracę i tworzyć jeszcze lepsze materiały dla Ciebie i innych użytkowników.

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Widzę, że wciągnął Cię ten artykuł!
Może masz ochotę na więcej takich?

Dołącz do Klubu Mądrej Edukacji Przyrodniczej.

Co tydzień ciekawostki przyrodnicze, rekomendacje książek i artykułów, inspiracje do pracy z dziećmi prosto na Twoją skrzynkę!

Tutaj jest moja polityka prywatności.

Kto to napisał?

Julia. Zachwycam dzieci przyrodą (głównie nietoperzami), rysuję ilustrowane mapy, uważam, że kawa to życie, a każdą wolną chwilę spędzam w lesie (z psem Newtonem).

Ten materiał jest wartościowy?

Odwdzięcz mi się stawiając kawę (a ja kocham kawę)!

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Chcesz więcej takich ciekawostek?

Dołącz do Klubu Mądrej Edukacji Przyrodniczej!

Co będziesz z tego mieć?

  • ciekawostki przyrodnicze, z którymi możesz zaimponować w towarzystwie,
  • materiały i inspiracje do przyrodniczej zabawy i nauki z dziećmi (idealne dla rodziców, nauczycieli i edukatorów),
  • dawkę edukacyjnego designu, który dobrze robi w mózg i w serduszko,
  • najnowsze artykuły i treści ode mnie oraz polecajki — wybitne treści wyszperane w internecie

Tutaj jest polityka prywatności.

Podoba Ci się to, co robię?

Jeśli uważasz, że to, co robię jest fajne i warto to wspierać, to postaw mi kawę! Twoja kawa zasili moje kreatywne zapasy i dodatkowo wywoła uśmiech na mojej twarzy… bo ja uwielbiam kawę! 😉

Czujesz, że chcesz coś dodać?

Chętnie poczytam o Twoich spostrzeżeniach, historiach, będę również wdzięczna za krytyczne uwagi, dodatkowe materiały albo zwykłe przybicie piątki 🙂

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Wypełnij to pole
Wypełnij to pole
Proszę wpisać prawidłowy adres e-mail.

Dzięki za bycie częścią tej niesamowitej społeczności!